Nowe linie kolejowe przetną miejscowości w Zagłębiu i na Jurze. Ludzie zaniepokojeni. Będa konsultacje ws. Centralnego Portu Komunikacyjnego

Obecnie spółka Egis Polska, działając na zlecenie Centralnego Portu Komunikacyjnego, przygotowuje bowiem Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowe dla odcinka szybkiej linii kolejowej z Katowic do Ostrawy. Ta została wyznaczona przez kilka sołectw Czerwionki-Leszczyn, a w przypadku Rybnika przez dzielnicę Kłokocin. To budzi ogromne zastrzeżenia lokalnej społeczności i samorządów lokalnych. Podobnie sytuacja wygląda dziś w Zagłębiu i na terenach powiatu zawierciańskiego. Tutaj nadal władze miast i miejscowości czekają na konkrety.

Na terenie woj. śląskiego CPK planuje budowę około 100 kilometrów nowych linii kolejowych. Priorytetowymi inwestycjami maja być dwie linie dużych prędkości: nr 111, która byłaby przedłużeniem Centralnej Magistrali Kolejowej w kierunku regionu małopolsko-śląskiego oraz linia nr 113 Katowice – Kraków. Obie połączą się w nowym Węźle Małopolsko-Śląskim (WMŚ).

Oczekują wyjaśnień, konkretów. Ostatnio nic się nie dzieje w tej sprawie

Planowane przebiegi nowych linii kolejowych w wielu miejscowościach przebiegają przez tereny mieszkalne. Jak wynika z informacji Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej projektanci wytyczyli tory przez środek Błędowa i Kuźniczki Nowej. Ich realizacja wiązałaby się więc z wyburzeniem wielu domów i skutkowała poszatkowaniem dzielnicy. Podobnie jest w śródmieściu, gdzie nowa linia kolejowa została narysowana wzdłuż plant przy ul. Poniatowskiego (przy targowisku miejskim), dalej plantami wzdłuż ul. Korczaka do ul. Wojska Polskiego i przecinając DK94 oraz ul. Staszica w stronę Sosnowca.

- Będziemy prosić CPK o przedstawienie dalszych planów, terminów konsultacji, konkretów. Ostatnio nie mieliśmy żadnych nowych informacji na temat tego, co będzie się działo w związku z budową nowych torów kolejowych w naszym mieście, prowadzących do Centralnego Portu Komunikacyjnego. Odpowiedź z września 2021 była bardzo ogólnikowa, niczego nie wyjaśniała – mówi Bartosz Matylewicz, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej.

Władze Dąbrowy Górniczej podkreślają, że w odpowiedzi na prowadzone przez CPK konsultacje proponowanych przebiegów korytarzy kolejowych, zawartych w Strategicznym Studium Lokalizacyjnym Centralnego Portu Komunikacyjnego, 10 marca 2020 roku w siedzibie spółki, złożyły prawie 7 tysięcy pism od mieszkańców Dąbrowy Górniczej. W pismach tych mieszkańcy wyrazili swój sprzeciw wobec realizacji inwestycji w zaproponowanym kształcie i apelowali o ponowne przeanalizowanie przebiegu projektowanych linii przez teren Dąbrowy Górniczej.

- Co istotne, mieszkańcy nie sprzeciwiali się idei utworzenia Centralnego Portu Komunikacyjnego, ale obawiają się jednak realizacji inwestycji w zaproponowanym kształcie, co wiązałoby się z licznymi wyburzeniami domów oraz ingerencją w obecne przestrzenie publiczne miasta. Realizacja zamierzeń ujętych w Studium doprowadziłaby do zdewastowania istniejącego ładu przestrzennego i urbanistycznego miasta, a inwestycja odbiłaby się również negatywnie na środowisku naturalnym, powodując w wielu miejscach jego degradację – podkreśla w piśmie z 10 sierpnia 2021 roku skierowanym do CPK prezydent miasta Marcin Bazylak.

Jak przyznają, mimo, iż od chwili zakończenia konsultacji minęło 17 miesięcy, mieszkańcy Dąbrowy Górniczej w dalszym ciągu nie wiedzą, jakie są dalsze plany spółki Centralny Port Komunikacyjny względem linii kolejowych, które miałyby przebiegać przez miasto.

- Jako samorząd nie dostaliśmy od Państwa żadnej odpowiedzi na złożone w marcu 2020 roku pismo, a także opublikowany na Państwa stronie internetowej „Raport z konsultacji” nie odnosi się bezpośrednio do uwag wniesionych przez mieszkańców Dąbrowy Górniczej. W związku z powyższym oraz licznymi pytaniami „co dalej z połączeniem do Centralnego Portu Komunikacyjnego”, jakie trafiają do mnie ze strony mieszkańców, zwracam się do Pana Prezesa o przekazanie informacji na temat aktualnych planów Państwa spółki dotyczących przebiegów linii 111 i 113 przez teren Dąbrowy Górniczej. Jednocześnie wyrażam gotowość do spotkania oraz konstruktywnej i merytorycznej rozmowy – przekazał Marcin Bazylak.

Sławków: nie zgadzamy się na aktualne propozycje

Sławków także jak dotychczas nie otrzymał żadnych nowych informacji odnośnie modyfikacji przebiegu linii kolei dużych prędkości.

- Nikt z CPK nie kontaktował się z urzędem, jednak w związku z informacjami medialnymi, jakie pojawiają się od pewnego czasu, wystąpiliśmy do spółki o aktualne informacje związane z tym przedsięwzięciem – mówi Krzysztof Kozieł, rzecznik prasowy Urzędu Miasta w Sławkowie.

Stanowisko władz miasta pozostaje niezmienne i zostało wyrażone na etapie prowadzonych w 2020 roku konsultacji. Władze miasta nie zgadzają się na żaden z wariantów, w którym linia kolejowa miałaby biec przez Sławków. Jak podkreślają, już dziś przez teren miasta przebiega najbardziej gęsta sieć połączeń kolejowych spośród wszystkich gmin należących do Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Przebiega tędy linia Katowice – Kielce i mocno eksploatowany szeroki tor, prowadzący do znajdującego się na terenie miasta zespołu terminali przeładunkowych. Dodatkowo zlokalizowane są tu bocznice kolejowe użytkowane przez Koksownię „Przyjaźń”, ArcelorMittal Poland, a także spółkę Polski Gaz. Nie sposób więc wyobrazić sobie, że miasto miałoby zostać przecięte kolejnymi, kolejowymi szlakami komunikacyjnymi, a tym bardziej projektowaną tzw. koleją dużych prędkości.

Jak usłyszeliśmy w UM w Sławkowie w toku prowadzonych wcześniej konsultacji, bez wątpienia najpoważniejszą i absolutnie nie do przyjęcia konsekwencją lokalizacji przebiegu linii według proponowanego wariantu stałaby się również konieczność wyburzeń domów, zlokalizowanych wzdłuż drogi krajowej 94, centrum miasta a także w obszarach położonych na Niwie i Grońcu. W sposób wydatny zwiększy się również obciążenie hałasem w sąsiedztwie DK 94, które już dziś znacząco przekracza dopuszczalne normy. Realizacja inwestycji nieść będzie ze sobą także zniszczenie bezcennych przyrodniczo i krajobrazowo terenów Doliny Białej Przemszy. Z kolei odcinek projektowanej trasy kolejowej przebiegający przez centrum miasta będzie oddziaływać na strefę leżącą w granicach chronionych konserwatorsko.

Władze miasta interesuje wyłącznie wycofanie się przez CPK z koncepcji przebiegu linii kolejowej przez Sławków. Już obecnie teren miasta jest bowiem obciążony bardzo mocno przez liniowe i terminalowe inwestycje transportowe.

- Wielokrotnie wyraziliśmy nasze negatywne zdanie w tym zakresie. Jeśli spółka nie zrezygnuje z koncepcji przebiegu linii przez miasto, spotka się to z ostrymi protestami zarówno władz samorządowych, jak i mieszkańców – mówi burmistrz Sławkowa Rafał Adamczyk.

Zawiercie i Ogrodzieniec: zagrożenie dla zabytków, cmentarza, parku "Orlich Gniazd"

Nowe linie szybkiej kolei do CPK mają zostać utworzone m.in. na terenie powiatu zawierciańskiego, który znajduje się na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Powstać miałby tutaj ciąg nr 7 z liniami kolejowymi nr 111 i 113. Ciąg nr 7 obejmować miałby połączenie na linii CPK-Katowice – granica Polska/Czechy – Kraków – Zakopane – Muszyna – Skarżysko-Kamienna. W przypadku przebiegu linii nr 111 i 113 zaproponowano trzy warianty. Wariant zielony w znacznej części przebiega przez gminę Ogrodzieniec. Linia przechodzi m.in. przez okolice Giebła i sam środek Ryczowa. Drugą propozycją jest wariant pomarańczowy. W tym przypadku kolej przebiegałaby w znacznej części przez gminę Kroczyce. Linie przechodziłyby w pobliżu Siamoszyc oraz Przyłubska. Trzecią opcją jest opcja niebieska. Dotyczy ona m.in. gmin Kroczyce, Zawiercie oraz Łazy. Kolej przebiegałaby tędy przez Lgotę Murowaną, Piaseczno, Zawiercie-Skarżyce, Rokitno Szlacheckie oraz Niegowonice.

Jak dowiedzieliśmy się w Urzędzie Miejskim w Zawierciu wielu mieszkańców zwracało się do prezydenta miasta z prośbą o interwencję w związku z rządową inwestycją towarzyszącą budowie Centralnego Portu Komunikacyjnego.

- Na bieżąco monitorujemy sytuację i już 7 marca 2020 roku w sołectwach Skarżyce i Łośnice odbyły się spotkania informacyjne. Razem z mieszkańcami nie zgadzamy się z proponowanymi wariantami przebiegu nowej linii kolejowej na terenie gminy Zawiercie – mówi Patryk Drabek, naczelnik Wydziału Komunikacji Społecznej Urzędu Miejskiego w Zawierciu.

Wersja „niebieska” przebiega tutaj bowiem przez Warty, Łośnice, Skarżyce i Piecki, czyli przez tereny zabudowane oraz specjalne obszary ochrony siedlisk przyrodniczych.

- Nie zgadzamy się także z wariantem „pomarańczowym”, przebiegającym pomiędzy Kromołowem a Bzowem oraz pomiędzy Kromołowem a Karlinem. Prezydent i mieszkańcy przedstawili stanowisko na piśmie – dodaje Patryk Drabek.

Głos w sprawie planowanego przebiegu linii kolejowych przez gminę Zawiercie w ramach CPK zabrali także radni, którzy w marcu 2020 roku wyrazili stosowną uchwałą negatywne stanowisko w sprawie planowanego przebiegu linii kolejowych przez gminę Zawiercie w ramach Centralnego Portu Komunikacyjnego.

- Mamy nadzieję, że nasza negatywna opinia dla przebiegu śladu trasy linii kolejowej dla CPK zostanie uwzględniona. Oczekujemy, że przebieg proponowanych linii zostanie tak zaprojektowany, żeby nie budził wątpliwości żadnego z mieszkańców naszej gminy. Wyrażamy również gotowość współpracy – podkreślili zawierciańscy radni.

Odnośnie wariantów przebiegu przez miasto nowej linii nr 111 i 113 (w ciągu korytarza kolejowego nr 7) władze samorządowe zwracały się do CPK kilka razy.

- Nasze stanowisko pozostaje niezmienne. Mając na względzie poczucie bezpieczeństwa mieszkańców oraz ochronę cennego przyrodniczo obszaru naszej gminy, wnosiliśmy o uwzględnienie w dalszych pracach planistycznych propozycji przebiegu wariantu przewidzianego w ciągu istniejącej linii kolejowej nr 1 (Warszawa Centralna - Katowice) oraz linii kolejowej nr 4 (Centralna Magistrala Kolejowa). Nie ma wyznaczonego ostatecznego przebiegu nowej linii kolejowej. Czekamy na etap szczegółowych uzgodnień z samorządem. Według zapewnień, warianty mogą zostać zmodyfikowane i dopracowane, a prace projektowe są w trakcie – dodaje Patryk Drabek.

W Ogrodzieńcu także wszyscy czkają na konkretne konsultacje, uwzględniające w ostatnim kształcie przebiegu linii kolejowych głos lokalnej społeczności. Jedyną koncepcją, jaką dotychczas gmina otrzymała do zaopiniowania, była ta z 2020 roku. Burmistrz powołała tutaj zespół konsultacyjny w sprawie wypracowania stanowiska do propozycji przebiegu linii kolejowych do CPK. Po analizie władze gminy Ogrodzieniec zgłosiły swoje uwagi.

W przypadku koncepcji nr 1 linia biegnie przez środek zabudowań miejscowości Ryczów, zagrażając kilkudziesięciu budynkom mieszkalnym. To zdaniem lokalnych władz budzi uzasadnione obawy mieszkańców. Podobnie jest w miejscowości Giebło, gdzie planowana trasa także przechodzi przez tereny zabudowane i zagraża kilku domostwom. Narusza również strefę ochronną cmentarza parafialnego.

- Dodatkowo zaproponowana trasa przebiega przez jedne z najcenniejszych krajobrazowo i przyrodniczo terenów naszej gminy, ingerując w stanowiska archeologiczne, ostańce skalne, średniowieczne ruiny strażnicy jurajskiej z XIV wieku, cenne obszary chronione Natura 2000 oraz Park Krajobrazowy “Orlich Gniazd” - wylicza Magdalena Sitek, zastępca burmistrza Miasta i Gminy Ogrodzieniec.

Koncepcja nr 2 przebiega przez istniejącą zabudowę miejscowości Fugasówka i Józefów (kilkadziesiąt budynków mieszkalnych) oraz cenne przyrodniczo tereny Józefowa, w tym stawy śródleśne na potoku ogrodzienieckim. Tu również nie ma zgody na taki przebieg nowej linii kolejowej.

- Koncepcja trzecia jest najmniej inwazyjna, ale także przebiega przez tereny zabudowane ul. Markowizna, leżącej na granicy gminy Ogrodzieniec z miastem Zawiercie. Wszystkie te uwagi gmina Ogrodzieniec ujęła w piśmie z 9 marca 2020 roku, przesłanym do Mikołaja Wilda, prezesa zarządu CPK w Warszawie. Jednocześnie zadeklarowaliśmy gotowość uczestniczenia w pracach zespołu powołanego w ramach CPK na każdym etapie, wraz z uczestnictwem przedstawiciela gminy, a także doradztwa w kwestiach dotyczących gminy Ogrodzieniec. Na bieżąco śledzimy wszystkie aktualizacje na stronie CPK, dotyczące tego projektu. Do dziś CPK nie przedstawiło nowych rozwiązań w tym zakresie, a z informacji zamieszczonej na stronie internetowej wynika, że decyzja lokalizacyjna CPK zostanie wydana w 2023 roku – podkreśla Magdalena Sitek.

CPK planuje pierwsze prace w terenie na 2028 rok

W obszarze wskazanych miast i powiatów Centralny Port Komunikacyjny realizuje projekt budowy linii kolejowych nr 111 i 113 na odc. Biała Błotna - Węzeł Małopolsko-Śląski (WMŚ) – Katowice. Aktualnie przygotowywane jest postępowanie przetargowe, mające na celu wyłonienie wykonawcy studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego. Harmonogram zakłada zawarcie umowy z wykonawcą i rozpoczęcie prac studialnych w 2022 r.

- W ramach STEŚ opracowane zostaną m.in. możliwe warianty przebiegu linii kolejowej. Propozycje przebiegów linii kolejowych z 2019 r., przedstawione w ramach regionalnych konsultacji strategicznych, miały jedynie charakter poglądowy, a ich ostateczny kształt nie jest jeszcze znany – tłumaczy Konrad Majszyk, rzecznik prasowy Centralnego Portu Komunikacyjnego.

Jak dowiadujemy się w CPK ocbecnie najważniejszym dokumentem w tym obszarze jest opublikowane w lutym 2021 r. Strategiczne Studium Lokalizacyjne, które obejmuje zakresem m.in. kluczowe dane na temat układu połączeń kolejowych w ramach szprych CPK, w tym przypadku szprychy nr 7. Dokument ten jest dostępny online (wraz z kompletem załączników graficznych) na stronie CPK.

- Ostateczny przebieg wariantów przez wskazany w pytaniu obszar będzie znany w momencie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej przez wojewodę. Do osiągnięcia tego celu niezbędne jest przeprowadzenie pełnego zakresu inwentaryzacji przyrodniczych, opracowanie STEŚ oraz uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji. Aktualny harmonogram zakłada, że decyzja wojewody będzie uzyskana po roku 2024, natomiast pierwsze prace budowlane przewidywane są na rok 2028 – zapowiada Konrad Majszyk.

W projekcie spółka CPK założyła kilka serii konsultacji społecznych na różnych etapach realizacji STEŚ. W każdej gminie odbędą się przynajmniej dwa spotkania z mieszkańcami: prezentacja wstępnych propozycji różnych wariantów trasowań, a następnie, po analizie zgłoszonych uwag, skorygowane i uszczegółowione trasowania wraz z propozycją rozwiązań infrastrukturalnych (m.in. mosty, wiadukty, tunele itp.).

Poza otwartymi spotkaniami dla mieszkańców w ramach realizacji projektu będą się także odbywały konsultacje z jednostkami samorządu terytorialnego oraz konsultacje branżowe. Jak informuje CPK konsultacjom będzie podlegało także postępowanie o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji, w którym również będzie istniała możliwość wyrażenia opinii na temat inwestycji.

- Spółce CPK, jako odpowiedzialnemu społecznie inwestorowi, zależy na maksymalnym włączeniu mieszkańców w proces opiniowania proponowanych wariantów linii kolejowej. Chcemy, aby uzyskana w ten sposób wiedza stanowiła szczegółowy i merytoryczny wkład w proces projektowy i przełożyła się na rozwiązania inżynierskie wynikające z głosów mieszkańców, samorządów i przedsiębiorców – zapewnia Konrad Majszyk.